DHA (Dokozaheksaenoik Asit): İYİ BİR YAĞ!

Doymuş yağların ve trans yağların tüketimi sağlığınız açısından hiç de iyi değildir fakat çocukluk çağından yetişkinliğe kadar çoklu doymamış yağ asitlerinin özellikle omega-3 yağ asidinin tüketiminin sağlığın sürdürülmesi açısından önemli olduğu tespit edilmiştir.

Dokozaheksaenoik Asit (DHA) nedir?
DHA vücutta özellikle gözde ve beyinde bulunan uzun zincirli omega-3 yağ asitidir. Ayrıca doğal olarak som balığı, alabalık, uskumru, sardalya, ton balığı gibi spesifik yağlı balık türevlerinde bunlara ilaveten sakatatlarda, anne sütünde ve ALGAL yağında da bulunur.

Birçok kişi DHA’yı daha kısa zincirli bir yağ asiti olan alfa- linolenik asit(ALA) ile karıştırır. ALA keten tohumunda, cevizde, kanola yağında ve bazı diğer bitkisel besinlerde bulunan esansiyel bir yağ asitidir. Sağlığa olan etkileri DHA’ dan daha farklıdır. Vücutta ALA DHA’ ya çok az miktarda çevrilebilmektedir. Bu yüzden DHA’ yı direkt olarak tüketmek oldukça önemlidir.

Sağlıklı bir Gebelik ve Sağlıklı bir Çocuk için DHA

DHA özellikle gebelik ve çocukluk döneminde beyin ve göz gelişimi için önemlidir. Gebeliğin son üç ayından çocuk iki yaşına gelene kadar ve bundan sonra da beyinde ki DHA düzeyleri hızla artar.

Bebekler üzerinde yapılan bazı çalışmalar kan DHA düzeyleri daha yüksek olan bebeklerin kavrama yetenekleri ve görme duyusuna ait olan özelliklerinin daha iyi olduğunu göstermiştir. Baylor prospektif kohort çalışmasında; gebe kadınlara emzikliliklerinin en az 4. ayına kadar günde 200 mg DHA ya da plasebo verilmiştir. DHA ile desteklenen annelerin çocukları 30. aylarında ve 5. yaşlarında yapılan testlerde kavrama açısından daha iyi performans göstermişlerdir.

2007’ de Avrupa Komisyonu tarafından geliştirilen araştıma doğrultusunda tüm gebe ve emzikli kadınların ortalama olarak günde en azından 200 mg DHA tüketmelerini önermiştir. Bu miktar kritik gelişme süreçleri boyunca DHA’ nın beyin ve diğer dokularda birikmesini sağlamaktadır.

Kadınlar haftada iki porsiyon özellikle yağlı balık tüketirlerse önerilen düzeyde DHA tüketmiş olurlar. FDA’ ya göre gebe ve emzikli kadınlar köpek balığı, kılıç balığı, büyük uskumru türlerini tüketmekten kaçınmalıdırlar. Ayrıca ton balığı tüketimi haftada 170 gram olacak şekilde sınırlandırılmalıdır.

DHA ve araşidonik asit(diğer çoklu doymamış yağ asiti) içeren anne sütü bebek beslenmesinde tercih edilen kaynaktır. Anne sütü ile beslenemeyen bebekler yararlı etkilerinden ve yetersizliklerinde görülen bazı etkilerden dolayı DHA ve araşidonik asit içeren mamalar ile beslenmelidir.

DHA Yetişkinler için de Önemlidir!

DHA’ nın yetişkinlerin sağlığı üzerine de etkisi vardır!

DHA’ nın özellikle kalp sağlığı üzerine iyi etkileri vardır. DHA trigliserit düzeyini ve kan basıncını düşürür. DHA desteğinin alınması kan yağ düzeylerinin iyileştirilmesine yardımcı olabilir. Yapılan bir çalışma günlük 1000 mg DHA’ nın TG düzeylerini % 20 oranında düşürebileceğini göstermiştir. Yapılan başka bir çalışma ise DHA’ nın tek başına ya da EPA(başka bir uzun zincirli omega-3 yağ asiti) ile birlikte iyi kolesterol denilen HDL düzeyini arttırdığını göstermiştir.

Araştırmalar günlük 500 mg EPA ve DHA alımının kalp sağlığı üzerine en olumlu etkiyi gösterdiğini göstermektedir. Bu miktar da haftalık 227 gram yağlı balık tüketimiyle eş değerdir.

Amerikan Kalp Birliği yetişkinler için haftada en azından iki porsiyon özellikle yağlı balık tüketimini önermektedir. Kalp hastalığı olan yetişkinlerin günlük yaklaşık 1 gram EPA ve DHA almaları önerilmektedir. Yağlı balık tüketilerek ya da hekim önerisi doğrultusunda omega-3 destek ürünleri kullanılarak bu öneri sağlanabilir.

DHA’ nın göz sağlığı, prostat kanserini önleyici etkileri, yaşlılardaki kavramsal fonksiyon, yaş ile gelişen maküler dejenerasyon ve Alzheimer riski üzerine olan etkilerini saptamak için aktif olarak çalışmalar sürdürülmektedir. Framingham Kalp Çalışmasında; yüksek seviyede DHA oranına sahip olan kişilerde, düşük oranda DHA’ ya sahip olanlara kıyasla demans gelişmesi % 47 oranında daha azdır. Başka bir çalışmada ise DHA’ nın tek başına Alzheimer hastası olan kişilerde sağlığı daha uzun süre korunmasına yardım edip edemeyeceği araştırılmaktadır.

Balığın Alternatifleri
Balık tüketmeyen kişiler için DHA’ dan zengin balık yağı tabletleri ya da ALGAL yağı tabletleri DHA’ nın iyi kaynaklarıdır. ALGAL yağı DHA’ nın alternatif vejeteryan bir kaynağıdır ve yiyeceklere, içeceklere, bebek mamalarına ve diyet suplementlerine eklenir.